Esra Ruşan: Sabun köpüğü değil bayan sorunu

◊ “Yeter” isimli tiyatro oyunuyla sahnedesin. İki kabin memurunun kıssasını anlatıyorsunuz. Oyuna nasıl dahil oldun?

– Hamilelik sürecimin sonlarına yanlışsız tiyatroya uzunca bir orta verdim. Yaklaşık 5-6 sene tiyatro oyunu yapamadım. Lakin mezun olduğumdan o güne kadar da daima oyun oynamıştım. Çocuktan sonra değiştim. Biraz daha büyüdüm, sıkıntılara bakış açım değişti, hayata geniş bir perspektifte bakabilmeyi becermeye başladım. Kutsallık atfetmiyorum fakat anne olunca biraz daha algıların açılıyor. Bir mühlet gelen oyunlar sabun köpüğü üzere hissettirdi bana. Yer alacağım işin bir sorunu olsun istiyordum. Zira oyunculuk performansıyla ilgili kendime dair bir telaşım kalmamıştı. Seyirciyle karşılıklı bir sorunu tartışabilme hayalim vardı. Bir gün direktörümüz Gonca Küçükardalı aradı, bu oyunu anlattı. Okudum, çok sevdim. Bayan sıkıntılarıyla ilgiliydi, oradan beni yakaladı. Tüm grubu oluşturduk ve oyuna başladık.

◊ Oyunla verdiğiniz bildiriler çok manalı: Kâfi diyebilmek, konuşulması gerekenleri saklamamak, dayanışmak…

– Bayan olmanın zati başlı başına doğuştan getirdiği bir gayret var. Biz bu oyunda iki bayanı görüyoruz lakin aslında anlattığı sorun bütün bayanların ortak sıkıntısı. Hatta biraz daha zirveden bakarsan, insan problemine dönüşüyor. Konuşmanın, birbirini anlamanın kıymeti, gizlemektense sıkıntılarını paylaştığında, dayanıştığında ne oluyor, ne kadar ferahlıyoruz, bunları anlatan bir metin.

Fotoğraflar: Murat ŞAKA

KADIN CİNAYETLERİNE “YETER!” DİYORUM

◊ Bayan sıkıntılarının yanında, bir de iş hayatının zorlukları var. Senin yaşadığın düşünceler, mesleğe küstüğün devirler oldu mu?

– Çok oldu. Mezun olduktan sonra bu piyasaya atıldığımda, yeni başlayan her oyuncu üzere ben de hiçbir şey bilmiyordum. “Yolu kendi başına bulacaksın” deniyor lakin o periyot neyin yanlışsız, neyin yanlış olduğunu anlayamıyorsun. Çocuksu bir güdüyle mesleğini yapmak üzere bir rota belirliyorsun kendine. Sonrasında ise geriye bakıp “Burada ne kadar kalbimi kırmışlar, bu ne kadar büyük bir haksızlıkmış” diyorsun. Ben artık şanslı bir taraftayım. Kimi şeylere maruz kalmıyorum. Şu an mesleğe başlayan bir sürü genç maruz kalıyor olabilir. Kuralları, kanunları kim koyuyor, onu ben de bilmiyorum…

◊ Oyunun isminden yola çıkarak soruyorum; en son neye “yeter” dedin?

– Türkiye’de bayan ve çocukların başına gelenlere “yeter” dedim. Bayan cinayetlerine hâlâ “yeter” diyorum. Biz burada otururken bile şu an bir bayanın, bir çocuğun başına çok berbat şeyler geliyor. Bunun durdurulamıyor olmasına, elimizin kolumuzun bağlı oluşuna “yeter” diyorum.

◊ Mesleğin boyunca seni daima farklı rollerde gördük. Bu senin tercihin miydi, talihin mı?

– Hayır, her işimi ben seçtim diyemem. Ancak seçtiysem de kesin onu en hoş biçimde yapmaya çalışmanın bir yolunu bulmuşumdur.

◊ Hangi sıra dışı rolü canlandırmak istersin?

– Çok var. Ülkemizde bayan rollerinin çeşitliliği biraz az, bilirsin. Bayan temsili sahnede de, televizyonda da, sinemada da üç-beş tipten ibaret. Onların dışına çıkan her türlü rolü seve seve oynamayı çok isterim. Az temsil edilmiş, sesi çok duyurulamamış bir sürü hemcinsimin farklı hayat öykülerini canlandırmak hoş olur.

KENDİMİ İZLERKEN YABANCILAŞIYORDUM

◊ Sinema, dizi, tiyatro… Bu üçlüyü hayatında nasıl konumlandırıyorsun?

– Birisi başkasından daha aşağıda ya da üstte üzere konumlandırmıyorum. Fakat şöyletbir fark görüyorum; tiyatroda insan kendini izleme imkanı bulamıyor. O gün canhıraş bir şey yapıyorsun ve seyirciyle kurduğun o sessizlikte bir transfer oluyor. Bu yalnızca hissedilebilecek bir şey. Lakin televizyon, sinema üzere işlerde kendini izliyorsun, beğenmediğin yeri bir daha çekebiliyorsun.

◊ Kendini izlerken eleştirir misin?

– Eleştirmekten çok yabancılaşıyordum. Tuhaf bir his ancak vakitle alışıyorsun. Günün sonunda televizyon ve sinema direktörün işi. Son kararı onlar veriyor. Tiyatroda direktör noktayı koyuyor, sonra işi bize bırakıyor.

KÖTÜLÜĞÜ HİSSEDERSEM KÖTÜ BİRİNE DÖNÜŞEBİLİRİM

◊ Seni sinirlendiren bir davranışla karşılaştığında tepkin nasıl olur? Sakin ve serinkanlı mısın, yoksa öfkeyle mi hareket edersin?

– Biriyle ilgili berbat şeyler hissetmeye başlarsam, bana kötülük yapacağını hissedersem ya da yakınımdaki bir beşere kötülük yaptığını duyarsam o vakit makus birine dönüşebilirim. Ben de tıpkı düzeyde onu yok sayabilirim ve yok saydığım vakit çok berbat hisseder kendini. Hepimizin birtakım damarları var ve oralara dokunulduğu vakit değişik birileri çıkabiliyor içimizden.

◊ Neye tahammülün yok?

– Hiç o denli büyük cümlelerim yok. Tahammül edemediğim bir sürü şey var. Tuzaklara dokunmadan, kendi yolumda ilerlemeye çalışıyorum.

◊ Oyunculuk dalında dostluklar palavra derler lakin sende tam aksisi güya. Sık görüştüğün çok meslektaşın var. Bunu nasıl sağlıyorsun sence?

– O eskide kalan bir fikir. Hepimizin mesleksel etrafında bu türlü şeyler vardır. İnsanlara çok bel bağlamıyorum. Onlar hayatımın gidişatını yönlendirmiyor. Aşikâr ölçülerde, aşikâr şeyler paylaşıyorum. Bir de ben artık “kötü gün dostu” klişesine inanmıyorum. Bence günümüzde düzgün gün dostu bulmak sıkıntı. Sen düzgün bir şey yaptığında seni alkışlayan insan bulmak, yeterliliğinde seninle olmaları çok değerli.

KIZIMLA ÇOCUKLUĞUMA DÖNDÜM

◊ 7 yaşında bir kızın var. Nasıl bir anne-kız bağı var aranızda?

– Her anne-kız üzere diyebilirim. Düşe kalka, ortada didişerek, ortada dünyanın en hoş anlarını paylaşarak, bir arada büyüyerek… Ben de Gün ile çocukluğuma döndüm. Kendi anneni tekrar etmek istemiyorsun ancak tekrar ettiğin anlar görüyorsun kendinde. O da küçük tatlı çabalarla geçiyor lakin hepsi olağan. Her anne-çocuk yolunu kendi buluyor. Bizim ortamızda hoş bir lisan var.

◊ Çalışmalarını izliyor mu?

– Çok izlemiyor küçük olduğu için lakin anlıyor görünce. Ben çocuğumla çok fazla sete gittim. Babası direktör olduğu için monitörü de biliyor. Bu işlere çok hâkim, o yüzden yabancılamıyor. Şu an oyuncu olmak istiyor. Fakat tıpkı vakitte “Veteriner de, itfaiye müdürü de olacağım” diyor. (Gülüyor)