Szijjarto, barışın sağlanması için Türkiye’yi işaret etti

Szijjarto, Türkiye ziyareti sırasında, başta Türkiye-Macaristan münasebetleri olmak üzere, Avrupa güvenlik mimarisinin tekrar şekillendirilmesi ve global problemlere ait AA’ya konuştu.

Ülkesinin, Türkiye’yi müttefik, dost ve stratejik olarak kabul ettiğini, iki ülkenin en kritik anlarda stratejik bir bağ kurmayı başarabildiğini söyleyen Szijjarto, Türkiye olmadan Macaristan’ın güç güvenliğinden bahsetmenin imkansız olduğunu söyledi.

Szijjarto, “Türkiye’nin güç tedariklerinin güvenliğini sağlamadaki son derece sağlam rolü için çok minnettarız.” sözünü kullanarak, 2024’te iki ülke ortasındaki ticaret hacmi rekoru kırıldığını ve yıllık 6 milyar dolar ticaret hacmi amacını gerçekleştirmeye daha da yaklaşıldığını belirtti.

Türkiye ve Macaristan’ın, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında barışı destekleyen gayretleri olduğuna dikkati çeken Szijjarto, “Son üç yıldır ateşkesi savunduk ve barış görüşmelerinin yapılmasını istedik. Şu anda ateşkesi savunanlar, uzun müddettir bizi eleştiriyor ve ateşkesi yasaklı bir mevzu üzere ele alıyorlardı.” dedi.

Szijjarto, bundan ötürü iki ülkenin, bu duruşunu koruduğu için gurur duyabileceğini, gerçekçi ve sağduyuya dayalı bir dış siyaset stratejisi uygulayarak, karşılıklı hürmete dayalı bir yaklaşım sergilediğini söz etti.

Türkiye ve Macaristan’ın her yıl belirlediği maksatlara ulaştığını belirten ve bunun değerine değinen Szijjarto, 2024’ün Türk-Macar Kültür Yılı olduğunu, iki halk ortasındaki benzerliklerin ve kültürel mirasın fark edilmesi açısından çok kıymetli bir yıl olduğunu anımsattı.

Bakan Szijjarto, 2024’te güç işbirliği alanında kıymetli bir gelişme yaşandığını hatırlatarak, birinci Türk gazı sevkiyatının Macaristan’a ulaştığını hatırlattı.

Bu yıl da, iki ülke ortasında kutlanan “Türkiye-Macaristan Bilim ve İnovasyon Yılı” ile işbirliğinin çağdaş endüstrilerle genişletileceğini lisana getiren Szijjarto, güç alanında da çalışmaların olduğunu ve bu işbirliğinden duyduğu memnuniyeti tabir etti.

ANLAŞMA SAĞLANIRSA SAVAŞ SONA EREBİLİR

Szijjarto, Rusya-Ukrayna savaşına ait, “Şu anda savaşın sona ereceği konusunda çok umutluyuz. Bu umut, son birkaç yıldır ABD ve Rusya ortasındaki devam eden müzakerelere dayanıyor. Bizim çok net bir duruşumuz var, şayet ABD ve Rusya ortasında bir muahede sağlanırsa, bu savaş sona erebilir. ” değerlendirmesinde bulundu.

Anlaşmayı hedefleyen müzakerelerin başarılı olmasını umduğunu vurgulayan Szijjarto, “Ayrıca, Avrupa’nın bu barış sürecine pürüz teşkil etmeyen bir tavır sergilemesini bekliyoruz.” dedi.

Szijjarto, Macaristan’ın Orta Avrupa ülkesi olduğunu anımsatarak, Avrupa güvenlik mimarisine ait şunları kaydetti:

“Dünyanın bölündüğünü hissetmenin ne demek olduğunu biliyoruz, bloklara ayrılmış bir dünyada olmanın ne demek olduğunu biliyoruz. Doğu’dan işgal edilip Batı tarafından ihmal edilmenin ne demek olduğunu biliyoruz. Yalnızca, bizi istemediğimiz bir bloğa yapay olarak dahil edilerek 40 yıl kaybetmenin ne demek olduğunu biliyoruz. Bu vakitlerin geri gelmesini istemiyoruz. Hayatımızdan öteki 40 yıl kaybedecek vaktimiz yok, bu yüzden birleşik bir Avrupa güvenlik mimarisi lehine savunma yapıyoruz. Şayet Avrupa halkı için sürdürülebilir ve uzun vadeli bir halde barışçıl ve inançlı bir hayattan bahsediyorsanız, o vakit ne Rusya’yı ne de Türkiye’yi bu tartışmaların dışında bırakabilirsiniz. Zira NATO’nun ikinci en büyük ordusuna sahip bir ülkeyi, dünyanın en büyük nükleer cephanelerinden birine sahip bir ülkeyi bu tartışmalara dahil etmezseniz, kıta için sürdürülebilir bir güvenlik mimarisi oluşturamayacaksınız.”

Szijjarto, bu nedenle, Türkiye’nin ve Rusya’nın bu yeni Avrupa güvenlik mimarisinin hazırlanmasına dahil edilmesinin Macaristan için net olduğunu söyledi.

“TÜRKİYE BİZİM İÇİN ÇOK KIYMETLİ BİR ORTAK”

Türkiye’nin Avrupa güvenlik mimarisindeki muhtemel rolüne ait konuşan Szijjarto, “Barış için gayret kelam konusu olduğunda Türkiye bizim için çok kıymetli bir ortak.” tabirini kullandı.

Szijjarto, Türkiye’nin ve Macaristan’ın son 3 yıldır bu duruşu çok güzel bir biçimde memleketler arası arenada temsil ettiğini lisana getirerek, “Uluslararası platformlarda, Avrupa ve NATO üzere, çoğunlukla barış lehine konuşan ülkeler Macaristan ve Türkiye’ydi. Bu yüzden, barışı savunan bir ülkenin yeni güvenlik mimarisine dahil edilmesi çok önemli.” diye konuştu.

“ABD Başkanı Donald Trump, görevine başlamadan evvel, Rusya-Ukrayna savaşı için başarılı bir arabuluculuk misyonunu üstlenen tek kişi Cumhurbaşkanı Erdoğan’dı. Herkes, Karadeniz Tahıl Muahedesi’ni hatırlıyor, bu katiyetle Türk hükümetinin ve Cumhurbaşkanının başarısıydı.” diyen Szijjarto, bu yüzden Türkiye’nin arabuluculuk rolünün kıymetli olduğunun altını çizdi.

Szijjarto, “Avrupa’nın savunma kapasitesinin yine inşa edilmesi kelam konusu olduğunda, NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip bir ülkeyi dışarıda bırakmak nasıl mümkün olabilir?” tabirini kullanarak, barışı muhafaza ve istikrarı sağlama konusunda Türkiye’nin kıymetli bir ülke olduğunu ve bunun kıymetlendirilmesi gerektiğini kaydetti.

İsrail’in ateşkesi ihlal etmesine yönelik soruyu yanıtlayan Szijjarto, 7 Ekim 2023’ten bu yana bölgede yaşananların çok üzücü olduğunu belirtti.

Bakan Szijjarto,”Ateşkese devam etme tarafındaki orjinal mutabakatın sürdürülememiş olmasından büyük hüzün duyuyoruz.” diyerek, bilhassa çatışmayla ilgisi olmayan ailelerin, çocukların yaşadığı acıları göz önünde bulundurarak, bölgede barışın bir an evvel sağlanmasını umduğunu söyledi.

Gazze’de yaşananların bölgedeki tansiyonu tırmandırma riski taşıdığını ve Lübnan, Suriye ve başka komşu bölgelerde neler olduğuna bakılması gerektiğini vurgulayan Szijjarto, şunları kaydetti:

“Biz Macarlar olarak, o bölgeye barışı geri getirmek için ne yapmamız gerekiyorsa her vakit hazırız. Ukrayna ve Ortadoğu’daki çatışmaların birbirine eklenmesinin tüm global güvenlik açısından önemli riskler doğurabileceğinden telaş ediyoruz.”

NETANYAHU’NUN ZİYARETİ

Szijjarto, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) tutuklama kararına karşın, nisanda Macaristan’ı ziyaret edeceği ve mümkün memleketler arası yansılara ait soruya, “Dış siyasetlerde ne yaparsak yapalım, ekseriyetle her yerden sert reaksiyonlar alırız. Bu yeni bir şey değil ve şaşırtan da değil.” cevabını verdi.

Macaristan’ın çok sayıda Yahudi vatandaşa mesken sahipliği yaptığını hatırlatan Szijjarto, iki ülkenin âlâ ilgilere sahip olduğunu söyledi.

Szijjarto, UCM kararına ait, “UCM, birçok öteki memleketler arası kuruluş üzere, taraflılık, istikrar kuramama ve politikleşme üzere birebir zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Bu yüzden biz Macarlar, UCM ile olan alakamızı ve UCM faaliyetlerine katılımımızı tekrar gözden geçirmedik ve hükümetimiz bu husus hakkında yakında bir karar verecektir.” sözlerini kullandı.